له محکمې پرته قصاص:
په هغه فکر کې چې داعش یې په خپلو باورونو کې لري، له محاکمې پرته به قصاصونه ډېر زیات وي؛ ځکه چې دوی د دیني عقلانیت پر بنسټ احکامو ته نه ګوري، بلکې د دین په اړه د خپلو غلطو باورونو په ملاتړ، مجازاتو ته په بېړه ګوري، د داعش ډلې پلویانو په احکامو کې دومره بېړه خپله قضایي تګلاره ګرځولې ده، چې په ډېرو قضیو کې لیدل شوي چې له کوم قطعي یا ضمني دلیل پرته یې حکم صادر کړی او مجازات یې ټاکلي دي.
داعش یا هم هغه تور دنننی هنجار ماتوونکی حرکت، په خپل فاضله ښار کې د ناحقه فتواوو ورکول او په مجازاتو کې بېړه خپل لومړیتوب ګرځولی دی، چې هېڅ بل حرکت او ډله د دیني احکامو له حجیت څخه دومره لرې نه دي پاتې شوي، اوس چې د دغه حرکت په اړه دا مخینه یاده شوه، نو په ښه توګه به پوه شو چې د داعش پرته نړۍ به څومره پر عقلانیت او دیني نصوصو ولاړه وي، د داعش پرته نړۍ به ډېره مبارکه او په اسلامي احکامو او ښکلاوو به ښایسته وي.
په داسې نړۍ کې چې د کورنۍ تر ټولو کوچنی غړی یې هم د هغه عمل لپاره چې پرې ترسره کېږي، دلیل غواړي او د حجت په لټه کې وي؛ په داسې نړۍ کې به داعش او د هغوی بې منطقه حرکتونه ځای ونه لري، هغه قصاصونه او مجازات چې داعش د خپلې واکمنۍ پر مهال د سوریې او عراق په ځینو سیمو کې ترسره کړي وو، نړیوالو ته یې وښودله چې دا ډله او دا حرکت هېڅکله په نړۍ کې د امن فضا رامنځته کولو په لټه کې نه وو او د خپلو کړنو لپاره یې هېڅ دیني دلیل نه درلود او هېڅکله یې د دې کار هڅه هم نه ده کړې.
له داعش څخه پرته نړۍ به په حقیقت کې د دین او سوچه اسلامي لارښوونو پر بنسټ ولاړه وي، ځکه چې نړۍ او نړیوال په دې تږي دي چې داسې یو حرکت وي چې دوی د امن او امان ساحل ته ورسوي، او له داعش په څېر حرکتونو څخه پاکه نړۍ به دا پدیده په ځان کې ولري.
داعش او هغه حرکتونه چې د هغوی په څېر ناوړه فکرونه په ذهن او باور کې لري، ناامنه نړۍ خوښوي او په امنیت او سوله ښایسته نړۍ به د دوی لاره له کړکېچونو ډکه کړي، داعش ته داسې نړۍ برابره ده چې په هغې کې عقلانیت او ثابت احکام شتون ونه لري، بلکې د دوی د غوښتنو پر بنسټ احکام هم بدلون ومومي او د دوی په ګټه وڅرخي.
نړۍ ته د داعش کتنه له دې زاویې متمرکزه شوې ده چې باید د دوی فکر غوره فکر وي او هېڅوک به دا حق ونه لري چې د دوی پر کړنو دلیل وغواړي او حجت ولټوي، داعش په ټولو هغو حرکتونو کې چې له ځانه یې پرېښي دي او تاریخ په ځان کې ثبت کړي دي؛ له دلیل پرته د مجازاتو فکر وو، د داعش په مطلوبې نړۍ کې به دا ډول محکمې ډېرې وي او دا ډول مجازات به ډېر شي.
د داعش او د هغو کسانو په عجیب فکرونو کې چې د دوی د باورونو په پیروۍ کې ډوب شوي دي، د ثوابتو په نوم څه نشته او د زمانې د سیاستوالو په څېر؛ هره شېبه او هره مقطع د ځان لپاره یوه تګلاره جوړوي او د خپلې لوبې د ګټونکي په ګټه یې تنظیموي.
د ثوابتو په اړه د قطعي باور نشتوالی، هره ډله د بدمرغه پای لرونکو کندو په لور بیايي او دا تاریخ په خپلو زرینو پاڼو کې ثبت کړې او د تل لپاره یې نړیوالو ته ښودلې ده چې که د خپلو باورونو په پیروۍ کې له ځانه سره داسې ثوابت ونه لرئ چې په هغو سره خپل ځواک زیات او د هغوی ایماني او باوري توان پیاوړی کړئ، نو له ماتې او ذلت پرته به بله لاره ونه لرئ.
داعش په هغه نړۍ کې چې د ځان لپاره یې انځورولې ده، نړۍ یې له کومو دیني یا مرامي ثوابتو پرته په پام کې نیولې ده، چې د زمانې د سیاستوالو او ماچیزم (هغه فکر چې له هر بدلون سره لوری بدلوي) په څېر له هر رنګ او دود سره همغږي کېږي.
ټولنیزه او سیاسي نجابت د دې فکر په هېڅ یو مشر او مخکښ کې نه وو او نه شته، د هغه څه پر بنسټ چې بیان شول، د داعش پرته نړۍ به ډېره ښکلې او له قانون ډکه وي او هر انسان به د انسان په توګه، د ښکلي او غوره ژوند شرایط ولري، د داعش پرته نړۍ به دلیل غوښتونکې محکمې ولري چې د هر حکم د صادرولو لپاره به دلیلونه غواړي او د هماغه دلیلونو پر بنسټ به حکم صادروي، د داعش پرته نړۍ کې به هېڅوک له جرم پرته سزا نه ویني، او هېڅ حاکم به د ثابتو لارښوونو او باورونو خلاف د حکم صادرولو حق ونه لري.