داعش خوارجو؛ د انسان تښتونې او برمته کولو سربېره، د دوی تر واک لاندې سیمو کې د لرغونو آثارو او قديمي توکو د پلور او غلا له لارې هم ډېرې پیسې ترلاسه کړې.
که څه هم چې په عراق او شام کې د داعش د واکمنۍ پر مهال، تاریخي مجسمې او نور لرغوني آثار د دې ډلې له لوري تخریب کېدل؛ خو کله چې د ائتلاف هوايي بریدونه د داعش د تېلو پر تصفیه خانو او ټانکرونو پیل شول او د دې ډلې د ورځني یو میلیون ډالري نفتو عاید کم شو؛ د دې ډلې دوه پر درې برخې غړو پرېکړه وکړه، چې غلا شوي لرغوني توکي په نړیوال آنلاین پلورونکي (ایبي)، فیسبوک او واټساپ کې د پلور لپاره وړاندې کړي.
د حیرانتیا ځای دا دی، چې د دغو تاریخي آثارو په منځ کې ګڼ شمېر مجسمې او بتان هم موجود وه، خو د هغوی د دعوې خلاف چې ځانونه یې د وخت بت ماتونکي بلل؛ بلکې په عمل کې چې کله پر دوی سختي راغله، له بت ماتونکو څخه ډېر د بت پلورونکو په څېر ښکاره شول.
غلا شوي لرغوني اثار او مجسمې د سوریایي سوداګرو له لارې ترکیې ته او له هغه ځایه لوېدیځې اروپا ته وړل کیدل، هو! داعش خوارج که څه هم ټوله کفري نړۍ یې حربي کافران بلل او ورسره تجارت یې حرام ګاڼه؛ خو د خپلو ګټو لپاره یې هر ډول حرام او غیر مشروع عمل ته جواز ور کړ او د حلال مهر یې پرې ولګاوه.
د حکومت په لومړیو کې، دې ډلې د سوریې په هغو سیمو کې چې تر ولکې لاندې یې وې؛ له لرغونو آثارو پلورونکو او کیندونکو څخه ۲۰ سلنه مالیه اخیسته، خو د خپل ناوړه حکومت په وروستیو کې یې په منبج ښار کې چې د ترکیې پولې ته نږدې و؛ یو دولتي څانګه د لرغونو اثارو د پلور او د انتقال د مدیریت لپاره جوړه کړې وه.
د امریکا نړیوالې سوداګرۍ کمیسیون په یوه راپور کې څرګنده کړه، چې د ۲۰۱۲ او ۲۰۱۳ مېلادي کلونو ترمنځ، هغه وخت چې داعش په پراخېدو و، امریکایانو د عراق څخه د پخوانیو اثارو واردات ۶۷۲ سلنه او له سوریې څخه ۱۳۳ سلنه زیات کړي و؛ په داسې حال کې چې امریکا او داعش تل یو بل دښمنان معرفي کړي و، خو په دې راپور کې چې له امریکا خپور شوی و؛ په ښکاره لیدل کېږي چې امریکا د داعش ملاتړي رول لوبولی دی.
په هغه وخت کې، په ملګرو ملتونو کې د روسیې استازي، د سوریې او عراق څخه د غلا شویو لرغونو آثارو په پلور کې د داعش د ۲۰۰ میلیونه ډالري عاید تر څنګ؛ د دې آثارو د پلور اصلي ځای هم د ترکیې ښار (غازیان تپ) ښودلی وو.
شاوخوا سل زره فرهنګي توکي چې په نړۍ کې مهم و، له ۴۵۰۰ لرغونو ځایونو څخه، چې ۹ یې د یونسکو په نړیوال میراث کې ثبت شوي وو؛ د داعش تر ولکې لاندې راغلي و، د دې غیر قانوني تجارت او د لرغونو آثارو کلني عاید ۱۵۰ تر ۲۰۰ میلیونه ډالر پورې رسېده.
په پایله کې باید وویل شي، چې داعش خوارج د خپل فاسد او ظالم حکومت د بقا لپاره له هرې وسیلې، که حلاله وه یا حرامه، استفاده وکړه؛ خو د الله تعالی جل جلاله اراده او تقدیر د هغه څه خلاف و، چې دغو بد خصلتو خوارجو یې خوبونه لیدل.