داعش؛ د اسلام د بدنامولو او د اسلام لور ته د ځوانانو له تمایل څخه د مخنیوي لپاره د لویدیځ یوه جوړه شوې پروژه ده، هغه نسل چې د لویدیځ تمدن په زړه کې سرګردانه او د حقیقت تږی و، د مادیاتو هاخوا د معنی په لټه کې وو، هغه ځوانان چې د عصري ژوند له بې معنی توب څخه ستړي شوي وو، سترګې یې د ختیځ او خالص اسلامي تعلیماتو ته اوښتې وې. دا مخ په زیاتیدونکي تمایل، د دغه لویدیځو نظامونو د مشرانو له سترګو خوب یووړ، څنګه کیدای شوای دا معنوي بهیر او د پرمختګ لاره ودروول شي؟ ځواب د اسلام څخه د یو خراب انځور په جوړولو کې وو.
لویدیځ د یو بد او شوم نیت سره د یو ماهر جراح په توګه په پوره دقت، د یوې پروژې په ډیزاین پیل وکړ چې نوم یې ورته داعش ورکړ، دا تکفيري ډله چې ځان یې د اصلي او سنتي اسلام ملاتړی بللو، په حقیقت کې د اسلام د انځور د تخریب لپاره یو جنګي ماشین وو، اسناد او شواهد ښیي چې له دې ډلې څخه مالي او نظامي ملاتړ، تصادفي نه وو، هغه الوتکې چې په قصدي توګه یې د داعش پر پوستو له برید څخه ډډه کوله، یو معنا لرونکی سکوت پکې نغښتی وو، د لویدیځ اصلي رسنیو د تاوتریخوالي صحنو په تکراري ښودلو سره، یوه واحد پیغام تکراروه: «دا هغه اسلام دی چې تاسو یې په لټه کې یاست!»
خو حقیقت څه و؟ په همغه دوره کې د لویدیځ پوهنتونونو د ځوانانو د اسلام لورته د بې ساري تمایل شاهدان وو، هغه ځوانان چې د مادیاتي او اومانیستي نظامونو له مصروفه کېدو څخه ستړي شوي وو، په اسلامي تعلیماتو کې یې ارامتیا، معنویت او لوړوالی موندل، اسلام د اخوت، عدالت او ژور معنویت له مفهوم سره، د لویدیځ د هویت بحران ته یو ځواب وو، دا هماغه څه وو چې واکمن ځواکونه یې په وېره کې ډوب کړي وو.
د لویدیځ دې شوم پلان په لنډمهاله توګه ځواب ورکړ، ډیری د تبلیغاتو تر اغیز لاندې، اسلام له تاوتریخوالي سره برابر وبله، خو د حقیقت رڼا د تل لپاره نه پټیږي. نن چې پردې لرې شوي، ډیری له هغو ځوانانو څخه د لا ډیرې څیړنې په ترڅ کې، د اسلام ښکلاوو ته متوجه شوي، دوی موندلې چې داعش اسلام نه و، بلکې د اسلام ضد وو.
دا تجربه موږ ته راښيي چې باید هوښیار و اوسو، هر کله چې اسلام د نجات د لارې په توګه مطرح شي، مستکبرین او د دوی شوم عاملین میدان ته راوځي، خو یو حقیقت تل خپل پر ځای دی: اسلام له انساني ذات او د انسان له پاک فطرت سره مطابقت لري، دا هماغه دین دی چې وايي: «لا اکراه فی الدین» – په دین کې هیڅ جبر نشته.
دا همغه دین دی چې عدالت او د ظلم نفي، ورورولي او مساوات ټولو انسانانو ته وربښي او دا هغه حقیقت دی چې هیڅ تخریبي ځواک یې نشي له منځه وړلی؛ ځکه چې خدای یې د ساتنې وعده کړې ده: «انا نحن نزلنا الذکر و انا له لحافظون».