په ننۍ نړۍ کې له معاصرو پرمختګونو او د ټکنالوژۍ له اوج سره د جګړو نوعیت او بڼه هم په بشپړ ډول بدله شوې ده او د نړۍ ستر او نېواکګر ځواکونه هڅه کوي چې د جګړې له مخامخ تلفاتو، ځاني او مالي زیانونو له هره اړخه ځان وساتي او پر ځای یې یوې بلې خطرناکې جګړې ته، چې د تبلیغاتو او روان ځپنې له لارې تر سره کېږي، مخه کړي.
په دې جګړه کې د نني ساینسي پرمختګ ټول مشروع او نا مشروع وسایل کارول کېږي او موخه یې یوازې د مقابل لوري او دښمن کمزوري کول او له یوې مخې محوه کول دي، د اسلامي هېوادونو او مسلمانانو پر وړاندې د کفر د تاریخي جګړې او سنګر بڼه هم پر دې جګړو او تجهیزیاتو پوښل شوې ده، ځکه چې تاریخي حقیقتونو ثابته کړې چې کفارو تل د مسلمانانو پر وړاندې د مبارزې په مخامخ او عملي ډګر کې ماتې خوړلې او ددې د جبران لپاره یې د جګړې همدې دویم اړخ یعنې سړې او فکري جګړې ته مخه کړې ده.
په دې جګړه کې کفري او اسلام دښمنه هېوادونه هم خپله ښکېل دي او تر وسه پورې هڅه کوي چې خپل ټول تبلیغاتي وسایل، رسنۍ، خپرنیز مرکزونه او ټکنالوژیک جالونه د مسلمانانو په ځانګړي ډول د مسلمانو ځوانانو د ښکېلتیا، بې لارۍ او بې زړه کولو لپاره وکاروي، هم یې کوښښ کړی دی چې د اسلامي هېوادونو په منځ کې هم یو شمېر اسلام نما ډلې ټپلې، چې پخوانی نوم یې خوارج دي، د یوې بلې پټې فتنې په توګه تقویه او په اغېزناک ډول وکاروي. یو له داسې معاصرو ډلو څخه داعشي فتنه ده، چې کفري هېوادونو د اسلام او مسلمانانو د نوم بدۍ لپاره د اسلامي څېرې او ارزښتونو څخه د ناوړه استفادې له لارې ایجاد کړې او تر دې دمه یې د وحشتونو تور او ناوړه تاریخ تر شا پرېښی دی چې په عراق، سوریه او د څه مودې لپاره د پخواني جمهوریت تر وزرونو لاندې په افغانستان کې پراخه بېلګې لري.
داعش په پیل کې پوره هڅه وکړه چې د خراسان په نامه د بهرنیو اشغالګرو او پخواني جمهوریت د څارګرې ادارې په تمویل سره ځان ځواکمن او سوچه اسلامي ډله معرفي کړي، خو د اسلامي امارت د مجاهدینو له سختې مبارزې او سرښندنې وروسته په کونډو او نا بود شول، د ماتو شوو او نابودو ډلو یوه اشغالي ځانګړنه دا ده چې له ماتې وروسته کوښښ کوي چې رواني او تبلیغاتي جګړې ته مخه کړي او خپل شتون ځواکمن وښيي.
داعش هم له شرموونکې ماتې او له افغانستان څخه د ناهیلي کېدو سره سم پراخه تبلیغات پیل کړل، چې د غرب د تمویل پر مټ یې د خپلو اړوندو رسنیو او خبري اژانس له لارې خپروي، دوی په دا ډول تبلیغاتو کې غواړي مسلمانان تر خپل اغېز لاندې راولي او ځان ورته ځواکمن وښيي، خو خبر نه دي چې دوی په حقیقت کې خپله ځان ښوودنه، زور او وحشت نندارې ته وړاندې کوي، دوی حتی د انسانانو د اجسادو په محوه کولو، سوځولو او سر پرې کولو هم صرفه نه کوي او غواړي خپله هغه غوسه چې د جګړې او حقانیت په ډګر کې یې له ماتې نصیب شوې ده، له دې لارې څرګنده کړي.
د دوی په پراخه نشراتو کې ویډیويي کلیپونه، خپرنیز ارګان یا مجله او همداسې ټولنیزې شبکې په پراخ حضور سره په جدیت دغه تبلیغات مخته وړي، ځان ځواکمن، د اسلام وارثین او حاکم معرفي کوي، د خپلې مبارزې د مشروعیت لپاره د قران ایاتونه، احادیث او نور فقهي مسایل تحریفوي او غواړي خلک تېر باسي او خپلو لیکو ته یې جلب کړي. بل اړخ بیا پټ حقیقت دا دی چې د همدې رسنیو انلاین ادرسونه له هېچا هم پټ نه دي، خو دا چې رېښې او لاسوندونه یې د هغوی د بادارانو او برنامه ورکوونکو لاس کې دي، نه هیک شول او نه هم ورباندې کوم خپرنیز بندیز لګېدلی دی، بلکې ورځ تر بلې په لاس ښه کیفیت سره غوړېږي چې دا خپله پر هغوی یو ستر ثبوت دی چې داعشیان د اشغالګرو د لاس اله او د فکري یا سړې جګړې په ډګر کې هغه ربوټ دی چې د اسلام په څېره کې د مسلمانانو منځ ته را وړاندې کړی دی.
د دوی ژبني او بصري پیغامونه له ګڼو ژبنيو او متحوايي نیمګړتیاوو، تحریف او تضادونو څخه ډک دي او ډېر ځله ورباندې د ژباړې ګومان کېږي چې لومړی تولید یې شاید خامخا د هغوی د بادرانو په ژبو وي، ددې تر څنګ کوښښ کوي چې اسلامي ارزښتونو ته ځان تر ټولو ژمن او با خبره وښييو خو حقیقت دا دی چې هغوی یوازې د وسیلې په توګه کارېږي، د دین او ارزښتونو پر وړاندې د افغانانو دیني پوهاوی او سیاسي شعور تر دې حده لوړ شوی چې عادي وګړي یې هم اصلي او جعلي مبارزین درک کوي او د اسلامي امارت تېر څلور کلن حضور او حاکمیت په دې قانع کړي چې یوازې همدا نظام د رښتیني اسلام او اسلامي حکومت غوره او شرعي استازولي کولی شي.
داعش په بیا بیا د خپل ټول فعالیت بهیر کې هڅه کړې وه او کوي یې، څو د اسلامي خلافت له رواني جاذبې څخه پراخه استفاده وکړي، ځوانان او بیا په ځانګړي ډول تنکي ځوانان د خپلو تبلیغاتو او خیالي امتیازاتو له لارې تېر باسي، خپلو لیکو ته جذب کړي او بیا یې د اشغال د موخو لپاره په بې رحمۍ سره وکاروي، دوی د ځینو ساده او کم تجربه ځوانانو له پاکو اسلامي احساساتو ناوړه استفاده هم کړې ده او هغوی یې د اسلامي خلافت د ستر ارمان پوره کولو، شهادت، جنت او دنیاوي اړتیاوو د پوره کولو لپاره د لوړو ډالري معاشونو د ورکړې له وعدو سره د ځان خواته جذب کړي دي، اکثرو یې وروسته پښېماني څرګنده کړې او د کورنیو یې هم دغه تېروتنې ته پام اوښتی دی.
بل اړخ ته بیا دوی هغه ځوانان، ښځې، سپین سرې او سپین ږیري خپل هدف ګرځولي دي، هغوی چې د دوی مردوده بلنه یې نه ده منلې او یا یې هم د هغوی له منحرفې لارې څخه انکار کړی دی، نو تر خپل نهايي حده یې ورڅخه غچ اخیستی، په مرګ زندان او ژوندي ورکېدو یې ګواښلي دي، چې دا د هغوی د «اسلامي اخلاقو» او «خلافت سپاهیانو» له څېرې په ښه ډول پرده پورته کوي او د سالم عقل او وجدان لرونکي مسلمانان په دې قانع کوي چې باید د کفري اشغالګرو دغه معاصره فتنه په ښه ډول درک کړي او ددغه شیطاني ماتې خوړلې لښکر له لومو څخه رښتیني اسلام ته د پناه وړلو له لارې ځان وژغوري.