د داعشي خوارجو ډلې د تاوتریخوالي، جاهلیت او ظاهراً اسلامي څېرې په وړاندې کولو سره په اسلامي نړۍ کې د منځلارو اسلامي غورځنګونو د ځپلو لپاره لاره هواره کړه، په داسې حال کې چې میلیونونو مسلمانانو غوښتل د سیاسي، فکري او مدني فعالیتونو له لارې د اسلام اصلي ارزښتونو ته راوګرځي، خو کفري نړۍ د دې غږونو د ځپلو لپاره د داعش د ویرې له خپرولو څخه په بشپړه توګه ګټه پورته کړه.
په ډېرو اسلامي هېوادونو، په ځانګړي توګه په عربي هېوادونو کې، منځلاري اسلامي ګوندونه د “داعش سره د همفکرۍ” تر نامه لاندې منع او وځپل شول، په عین حال کې، په فلسطین کې د صهیونیسټي اشغال پر وړاندې د فلسطینیانو مشروع مقاومت د داعش له امله د رامنځته شوي نړیوالو شرایطو تر اغیز لاندې له سختو محدودیتونو او فشارونو سره مخ شول.
په افغانستان کې هم، د طالبانو جهادي خوځښت، پداسې حال کې چې د اشغال د پای ته رسولو او د اسلامي واکمنۍ د پلي کولو غوښتنه کوله، د داعش د راڅرګندېدو سره سم د رسنیو او بهرنیو نهادونو تر فشار لاندې راغی، دوی د شته شرایطو نه په ناوړه استفاده، اسلامي شریعت له تاوتریخوالي او ترور سره مترادف کړ، څو خلک له اسلامي نظام څخه وډار کړي.
په لوېدیځو رسنیو کې، هر ډول اسلامي غږ که څومره هم معتدل او منطقي وو، د داعش ترڅنګ ځای پر ځای شو او په دې توګه، د نړیوالو په ذهنونو کې مشروع او عادلانه اسلامي سیاست له ترهګرۍ سره تړاو پیدا کړ، سره له دې چې لوېدیځ له داعش سره د جګړې دعوه کوله، خو عيني شواهد او استخباراتي راپورونه دا پوښتنې راپورته کوي چې:
داعش څنګه وکولای شول، په داسې زمانه کې چې سپوږمکۍ او بېپیلوټه الوتکې هر خوځښت څاري، د عراق او سوریې په دښتو کې آزادانه قرارګاوې جوړې کړي، پوځونه تنظیم کړي او پرمختللي تجهیزات ترلاسه کړي؟
ولې د داعش ډېری بریدونه د صهیونیستي رژیم یا لوېدیځو ګټو پر ځای، د مسلمانانو، لمونځ کوونکو، جوماتونو او عامو خلکو پر ضد ترسره شول؟
دغه پوښتنې، د یو شمېر ژورنالېستانو او شنونکو له خوا له افشا شویو اسنادو سره یوځای، دا جدي فرضیه رامنځته کوي: آیا داعش د اسلامي بیدارۍ د ځپلو لپاره یوه طرحه شوې پروژه نه وه؟ آیا دا ډله په شعوري یا غیر شعوري توګه، د اسلامي ذهنیت د بدلون یوه وسیله نه وه؟
په پایله کې، د داعش د کړنو له پراخ او ژور تحلیل سره، په پوره ډاډ ویلی شو چې دا ډله نه یوازې اسلامي امت ته هېڅ ګټه ونه رسوله، بلکې د اسلام انځور یې مسخ کړ او د لوېدیځو اسلامضد پروژو لپاره یې زمینه برابره کړه، د اسلامي بیدارۍ خوځښتونه یې له خپل اصلي لوري منحرف کړل او ډېر اغېزناک اسلامي شخصیتونه یې له صحنې بهر کړل یا یې تر درنو تورونو لاندې کړل.
اسلامي هېوادونه یې پر نیابتي جګړو واړول، هلته چې یو مسلمان د بل مسلمان وینه تویوي او د اسلام د دښمنانو خوله له موسکا ډکه وي، دې کار د لوېدیځو استخباراتو، امنیتي ادارو او رسنیو ته یوه پیاوړې پلمه ورکړه، څو د «تروریزم ضد مبارزې» تر نامه لاندې، د جوماتونو، فعالانو، علماوو او دیني بنسټونو پر ضد عملیات وکړي.
نو ویلای شو چې داعش، که څه هم په ظاهره د لوېدیځ دښمن و، خو په حقیقت کې د لوېدیځو دښمنانه اهدافو د پلي کېدو تر ټولو مؤثره وسیله شوه، داعش، د اسلام په جامه کې، خپله توره د اسلامي امت په بدن کې ښکېل کړه او د ظلم، جاسوسۍ، ویش او اسلامهراسي لپاره یې لاره هواره کړه.